پل سفید، پل شگفت انگیز اهواز
(این پل به نامهای "پل سفید"، "پل معلق" و "پل هلالی" نیز شهرت دارد و من از واژه "کمانی" به جای "هلالی" استفاده کرده ام تا پارسی را پاس بدارم.)
آیا تا به حال بر روی "پل کمانی" اهواز قدم زده اید؟ تا چه اندازه به ایستایی و استحکام آن فکر کرده اید؟ به احتمال بسیار هر کس که به قصد گردش و تماشا بر روی این پل قدم بگذارد، آنچنان غرق تماشای عظمت و زیبایی های پل و مناظر کارون و پیرامون آن می شود که لحظه ای به فکر استحکام آن نمی افتد ولی حالا من می خواهم اندکی فکر شما را در این زمینه مشغول کنم.
همه ما می دانیم که عرشه این پل در بخش های کمانی شکل پایه ای ندارد و به همان سازه های فلزی کمانی شکل آویزان است و از این رو به آن "پل معلق" نیز می گویند. خوب، حتماً با خود گفته اید که دو سر این سازه های فلزی بزرگ باید در جا های محکمی قرار داده شده باشند. همین طور است. همه گونه محکم کاری انجام شده است ولی اگر تا به حال به محل اتصال این سازه های بزرگ دقت نکرده اید، بد نیست نگاهی به آنها بکنید. در عکس زیر یکی از این محل ها را با فلش نشانه کرده ام.
ابتدا و انتهای هر کدام از این سازه ها با یک پین فولادی با قطری حدود 10 سانتیمتر به تکیه گاه آن متصل شده است. این اتصال ها مانند یک لولا عمل می کنند و بر اثر انبساط و انقباض، این سازه ها به مقداری بسیار کوچک حول این پین ها حرکت نیز می کنند! حالا نظرتان چیست؟ باز هم به ایستایی و استحکام پل اطمینان دارید؟ برای من که خیلی شگفت آور است برای شما چطور؟ نگران نباشید. تا این زمان که من این مطلب را می نویسم هشتاد سال از ساخت این پل گذشته و هر کدام از این سازه های تنومند به کمک همین چهار تا پین و یا بهتر بگویم چهار تا لولا محکم و استوار ایستاده اند و امتحان خود را پس داده اند. البته نباید پدیده خستگی فلزات (Metals Fatique) را نا دیده گرفت.
شگفت آور تر این است که در هنگام وزش باد های شدیدی که گاهگاه در اهواز می وزد، آنچنان فشاری به بدنه این سازه های سنگین وارد می شود که آنها را به اهرم های بزرگی تبدیل می نماید که فشار این باد ها را چند برابر کرده و به تکیه گاه های خود که همان چهار تا پین مورد اشاره باشند منتقل می کند. این را نیز در نظر بگیرد که در اهواز معمولاً این باد های شدید در راستای شمالی/جنوبی می وزند و از طرف دیگر راستای این پل شرقی/غربی است و این باعث می شود که باد به صورت عمودی یعنی با حداکثر توان به این سازه ها برخورد کند. هر چه بیشتر به این نکات فکر می کنم، بیشتر به استحکام و شکوه و عظمت این پل که به حق نماد شهر دوست داشتنی ما است پی می برم.
نوشتن این مطلب از سوی من نه به قصد خودنمایی بود و نه با این ادعا که چیزی بیشتر از بقیه به ذهنم می رسد. فقط می خواستم خدمت کوچکی به شهرم بکنم و با ثبت این مطلب در فضای مجازی، این نماد یا سمبل شهر اهواز را از منظری دیگر مورد توجه دیگران قرار دهم. باشد که بر جاذبه های توریستی آن افزوده شود.