گفتارهای من

از عشق صلیب موی رومی رویی
ابخاز نشین گشتم و گرجی گویی
از بسکه بگفتمش که "مویی مویی"
شد موی زبانم و زبان هر مویی

این دو بیتی خاقانی را در گرجستان از زبان یک جوان گرجی به نام «بوچی» شنیدم. او که فارسی را به خوبی صحبت می کرد، خیلی از این شعر خوشش آمده بود و به شوخی می گفت که می خواهم این شعر را برای «ولادیمیر پوتین» بفرستم زیرا این شعر ثابت می کندکه ساکنان منطقه «ابخاز» از دیرباز گرجی بوده اند و به زبان گرجی گفتگو می کردند. (لازم به ذکر است که روسیه ادعای مالکیت ابخاز را دارد و در حال حاضر آن را در اشغال خود دارد.) در توضیح معنای شعر می گفت: کلمه "مویی" در زبان گرجی قدیم به معنای "بیا" است و خاقانی به نحو استادانه ای با استفاده از آرایه های ادبی آن را در شعر به کار برده است.
  این دو بیتی یکی از شاهکار های خاقانی شروانی است که در آن از آرایه های ادبی تشبیه و جناس، به صورت استادانه ای بهره برده است ولی به خاطر به کار بردن واژه گرجی "مویی" برای هیچ فارسی زبانی قابل فهم نیست مگر اینکه با زبان گرجی، آن هم گرجی قدیم⁽¹⁾ آشنایی داشته باشد.
  این مطلب را در فضای مجازی می نویسم تا اگر روزی کسی متوجه معنی این شعر نشد و در اینترنت به دنبال معنی آن گشت بتواند آن را بیابد و مشکلش حل شود.

پی نوشت:

1- بنا به گفته آن جوان گرجی(بوچی)، امروزه در گرجستان به جای واژه "مویی" واژه "مودی" را به کار می برند ولی گرجی های ساکن ایران که در زمان صفویان به ایران آمده اند زبانشان کمتر دستخوش دگرگونی شده و هنوز "مویی" را به کار می برند.