علت باران های سمی در اهواز
چند سال است که در اهواز، با بارش نخستین باران پاییزی مشکلات تنفسی برای بعضی از شهروندان پیش می آید. صدای اعتراض مردم بلند شد و ابتدا از سازمان حفظ محیط زیست خواسته شد که چاره اندیشی کند. دانشگاه علوم پزشکی نیز وارد عمل شد. فرضیه های گوناگونی مطرح شد و در نهایت انگشت اتهام به سوی درختان کنوکارپوس نشانه رفت و راهکار های چندی پیشنهاد شد و بالاخره به این نتیجه رسیدند که علت بروز آسیب های تنفسی، گرده گل های این درخت است و چاره را در آن دیدند که آنها را آنچنان هرس کنند که توان گلدهی نداشته باشند. امسال این کار را کردند و درختان زبان بسته را قلع و قمع کردند و استاندار خوزستان نیز با افتخار از این اقدام سخن گفت.
در اینجا چند واقعیت وجود دارد که نسبت به درستی این نظریه تردید به وجود می آورد:
- این درخت کمتر از بیست سال است که به ایران وارد شده ولی در زمان های پیش تر، در کشور های دیگری نیز وجود داشته و به گفته مطّلعین گزارشی از مشکل آفرینی آن، در آن کشورها نشده است.
- در کشور ما نیز به جز استان خوزستان در استان های بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان نیز این درخت کاشته شده و چنین مشکلاتی گزارش نشده است.
- در همین استان خوزستان نیز در همه شهر ها این مشکلات وجود ندارد و خاص شهر های اهواز و آبادان است.
- زمان گلدهی این درخت فقط پاییز نیست. در بهار نیز گلدهی می کند ولی در بارانهای بهاری از مشکلات تنفسی خبری نیست.
- در فصل پاییز نیز گلدهی در یک بازه کوتاه مدت صورت نمی گیرد و پس از باران اول نیز ادامه دارد ولی فقط در باران اول مشکل آفرین است و در باران های بعدی مشکلی وجود ندارد.
- نخستین باران اهواز همیشه در یک روز به خصوص از یک ماه به خصوص نمی بارد. امسال در ماه آذر بارید و در سالهای پیش در مهر و یا آبان این اتفاق افتاده است. آیا این درختان می دانند که چه زمانی باران اول می بارد و در همان زمان گلدهی می کنند؟
بسیار خوب. حالا که شهر شلوغ است و هر کسی یک اظهار نظر می کند من نیز تصمیم گرفتم که فرضیه ای ارائه دهم. مگر من از دیگران چه کم دارم؟ حداقل از استاندار دوست داشتنی خوزستان که چیزی کم ندارم!! و اما نظر این حقیر:
این پدیده در اهواز شدت بیشتری دارد و من روی اهواز تمرکز می کنم. در اطراف این شهر فعالیت های صنعتی در بخش نفت و فولاد از دیرباز وجود داشته که آلاینده هوا هستند و در دهه های اخیر دود ناشی از سوزاندن نیشکر نیز به آنها اضافه شده. ذرات معلق در این آلاینده ها به تدریج پایین می آید و روی سطوح گوناگون می نشیند. این سطوح می توانند سطح زمین، بام خانه ها و برگ درختان مختلف از جمله کنوکارپوس باشند. با توجه به اینکه در اهواز پس از فصل بهار، تا پاییز باران نداریم، حدود نیمی از سال این ذرات آلاینده روی سطوحی که گفته شد جا خوش می کنند و انباشته می شوند و پس از بارش نخستین باران، در آب باران حل می شوند و واکنش های شیمیایی به وجود می آورند و امکان دارد گاز ها و یا بخار سمی به وجود آید و در هوا پراکنده شود و موجب بروز این مشکلات شود. با توجه به اینکه صنایع نفت و فولاد از دهه های پیش تر وجود داشته و این مشکل را به وجود نمی آوردند، به دود ناشی از سوزاندن نیشکر بیشتر می توان مشکوک شد به خصوص در آبادان که به مزارع نیشکر نزدیک تر است. ولی در سایر شهر ها که از مزارع نیشکر دور هستند وجود ندارد.
همان گونه که نوشتم این نظر من یک فرضیه است و روی درستی آن پافشاری نمی کنم ولی دعا می کنم که در سالهای آینده یک باران نا بهنگام مثلاً در شهریورماه و پیش از زمان گلدهی کنوکارپوس در اهواز داشته باشیم تا ببینیم چه می شود. اگر باز هم مشکل تنفسی پیش آید فرضیه من تآیید و درختان کنوکارپوس تبرئه خواهند شد. انشاءالله.
من علی اکبر قلمی هستم. شصت و اندی سال سن دارم و از هنگام تولد تا کنون در اهواز ساکن هستم. در سازمان آب و برق خوزستان و شرکت برق منطقه ای خوزستان شاغل بوده ام و از تاریخ 25/12/88 بازنشسته شدم. در این وبلاگ پندارها و نگرش های خود را در باره هر آنچه که در پیرامون خود می بینم به خصوص در مورد محل کارم که بهترین ساعتها از بهترین سالهای زندگیم در آن به هدر رفت و همچنین سرگذشت تلخ و شیرینی را که از سر گذرانده ام می نویسم. منظورم از محل کار که گاهی از آن با نام سازمان و یا شرکت یاد می کنم هر دو شرکتی هستند که در آنها کار کرده ام. در این میان ممکن است از کسانی که در پیدایش این خاطرات نقشی داشته اند نام ببرم و ایرادی در این کار نمی بینم چرا که نقش آفرینی آنان بخشی از زندگی من بوده است. تلاش می کنم که همچون نیاکان خود که راستی را یگانه راه و دروغ را بلایی همسان دشمن و خشکسالی می دانستند، راستی را پاس بدارم تا کسی را آزرده نکنم و در این راه از ایزد پاک یاری می جویم.